Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılmasından sonra emniyet hizmetlerinde beliren düzensizliği ortadan kaldırmak amacıyla 10 Nisan 1845’de polis teşkilatı kuruldu.
Osmanlı Devleti’nde 1826 tarihine değin güvenlik işlerini Yeniçeriler ve sipahiler yürütürdü. 18 Haziran 1826’da Yeniçeri Ocağı kaldırılarak, yerine İstanbul’da “Asâkir-i Muntazama- i Mansure ve Asâkir-i Muntazama-i Hassa” ile 1834’te Anadolu ve Rumeli’nin bazı eyaletlerinde “Asâkir-i Redife” adıyla yeni bir askerî teşkilat kurulur. Yeniçeri Ağası’nınkine benzer yetkilerle donatılmış “Serasker” adı verilen komutan yeni teşkilatın başına geçirilir. Yine bu dönemde İstanbul‟un güvenliğini sağlamak amacıyla Hassa, Asakir-i Muntazama-i Bahriye ve Topçu ocakları görevlendirilir. Eskiden var olan İhtisap Ağalığı da İhtisap Nezareti’ne dönüştürülerek, hem belediye hem de güvenlik hizmetlerini üstlenir. Ancak, bir düzensizlik ortaya çıkar. Buna son vermek amacıyla 1845’te İstanbul’da polis teşkilatı kurulur. Sefaretlere bir Tezkere-i Umumiye gönderilir; ayrıca bir Polis Nizamnamesi yayınlanır.
10 Nisan 1845 tarihli tezkerede, payitahtta halkın güvenliğini ve kentin düzenini sağlamak amacıyla “Polis” denilen bir kolluk kuvvetinin oluşturulduğu ve başına Tophane-i Amire Müşiri Mehmet Ali Paşa’nın getirildiği duyurulur. Aynı günlü nizamnamede ise polis adını taşıyacak bu yeni zaptiye örgütünün görevleri belirtilir. Ancak, Osmanlı’nın zaptiye örgütündeki karışıklık 1846’da kurulan Zaptiye Müşiriyeti’ne kadar sürer.
Eski Türklerde ise “Yargan” denilen basit suçlarla ilgilenen yargıçlar zamanla zabıta görevlerini yerine getirmeye başlarlar. Yine Türklerde güvenliği sağlayan zabıtaların amiri konumunda “Subaşılar” da vardır ve Osmanlı Devleti’nin ilk dönemlerinde asayiş ve askerî görevli olarak subaşılar görev yaparlar.
Osmanlı’da sorumluluk alanları
Osmanlı’da güvenlikle ilgili bazı görevliler ile asayiş ve emniyetiyle ilgili sorumluluk alanları şöyleydi:
Cebeciler: Ayasofya, Hocapaşa ve Ahırkapı civarı.
Kaptanpaşa: Kasımpaşa, Galata civarının ve deniz ve tersaneleri.
Topçular: Tophane ve Beyoğlu.
Bostancılar: Padişahın şahsı ve sarayın korunması.
Asesler: Şehirde emniyet ve asayişi sağlamak.
Kapıcılar: Sarayları korumak için özel olarak yetiştirilmişlerdi.
Esnaf Paspanları: Subaşının emrinde esnafın mallarını hırsızlığa karşı korumak amacıyla geceleri devriye gezerlerdi.
Böcekbaşı: Suçluları izleme ve yakalamakla görevliydiler.
Şatırlar: Vezirler ve üst düzey görevlileri korumak.
Yasakçılar: Yaşlı ve tecrübeli Yeniçerilerin arasından seçilirdi.
Kır Serdarları: Şehir ve kasabalar dışındaki yerlerdeki emniyet ve asayiş işleri.
Tomruk Ağası: Hapishanelerin güvenliği.
İhtisap Ağası: Zabıta işlerini yürütürlerdi.
Derbentçi: Hanlara gelen yolcuların can ve mal güvenliğini sağlamak.Kaynak;Ajans Bizim
News
Genel
Gündem
Gündem
Gündem
Ekonomi
Gündem
