Helvacı Kilimi Coğrafi İşaret Tescili Aldı: Aliağa’nın İlk Tescilli Ürünü

1

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Sahra Haber-Gündem

Asırlık motifleri yaşatarak geleceğe taşıyan Helvacı Kilimi, Aliağa Belediyesi’nin başvurusu üzerine Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından coğrafi işaretli ürün olarak tescillendi.

Aliağa Belediyesi, ilçenin tarihi Helvacı Beldesinde asırlardır dokunan Helvacı Kilimi’nin korunması ve bozulmadan gelecek kuşaklara aktarılması amacıyla Eylül 2023’te Türk Patent ve Marka Kurumuna Coğrafi İşaret Tescil Başvurusu yaptı. Bu süreçte yurt içi ve yurt dışından bilgi, belge ve dokümanlar derlenirken, üniversitelerle iş birliği içinde Helvacı’da bilimsel saha araştırması gerçekleştirildi. Başvuru dosyasında, Ardahan Üniversitesi İnsani Bilimler ve Edebiyat Fakültesi öğretim üyesi Dr. Ebru Subaşı tarafından Helvacı Kilimi’nin ayırt edici özellikleri, üretim metotları, özgün motifleri ve dokuma tekniklerini içeren kapsamlı bir rapor sunuldu.

Türk Patent ve Marka Kurumu, yapılan değerlendirme sonucunda 1 Mart 2025 tarihinde Helvacı Kilimi’ni Coğrafi İşaretli Ürün olarak tescil etti. 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında, 19 Eylül 2023 itibarıyla koruma altına alınan Helvacı Kilimi, 1714 numaralı Mahreç Coğrafi İşaret Tescil Belgesi ile onaylandı. Böylece, tarihi dokuma sanatı korunarak gelecek nesillere aktarılacak.

Başkan Acar: “Helvacı Kilimi’nin Özgün Yapısını Koruyacağız”

Tescil kararının ardından Aliağa Belediye Başkanı Serkan Acar, Helvacı’nın Barbaros Mahallesi Muhtarı Evren İşler, Fatih Mahallesi Muhtarı Şermin Balaban ve Mimar Sinan Mahallesi Muhtarı Kamil Gedik ile bir araya geldi. Başkan Acar, Helvacı Kilimi’nin Aliağa’nın ilk coğrafi işaretli ürünü olarak tescillendiğini duyurarak, şunları söyledi:

“Amacımız, Helvacı Kilimi’nin kendine özgü yapısını koruyup, gelecek nesillere aktarabilmek. Bunun duyurusunu, coğrafi işaretin asıl sahibi olan Helvacı halkımızı temsilen siz değerli muhtarlarımızla birlikte yapmak istedik. Aliağa’ya özgü ürünlere coğrafi işaret almak için çalışmalarımıza devam edeceğiz. Şakran’ın zeytin ve zeytinyağına da çok güveniyoruz. Şakran Zeytinyağı’na coğrafi işaret almak için de çalışmalarımızı sürdürüyoruz.”

Binlerce Yıllık Kültürel Miras: Helvacı Kilimi

Başkan Acar, Helvacı Kilimi’nin binlerce yıllık Türk kültürünün izlerini taşıdığını belirterek şu ifadeleri kullandı:

“Helvacı Kilimi, kullanılan malzeme, teknik, renk, motif, desen ve tür özellikleriyle özgün yöresel vasıflara sahip önemli bir dokuma sanatıdır. Doğal bitkilerden elde edilen kök boyalarla el yapımı olarak dokunan bu kilimin motifleri, Türk kültürünün binlerce yıllık yolculuğuna dair derin anlamlar taşımaktadır.”

Helvacı Kilimi’nin Özellikleri

Helvacı Kilimi, Helvacı Beldesinde, eski adıyla Helvacıköy olarak bilinen bölgede üretilmektedir. Türk kilim sanatı içinde önemli bir yere sahip olan bu kilim, tamamen yerel koyun yünü veya pamuk karışımı iplikten dokunur. Renklendirme işlemi, bitkilerin kök, gövde, yaprak, meyve ve kabuklarından elde edilen doğal boyalarla yapılır.

Coğrafi sınırda üretilen bu düz dokuma yaygılar, “ip ağacı” olarak bilinen dik tezgâhlarda dokunur. Helvacı Kilimi, bez ayağı tekniğiyle dokunurken, cicim ve zili teknikleri de kullanılır. Malzeme, kullanım alanı, renk ve motiflerine göre farklı isimlerle anılan kilimler arasında şunlar yer alır:

Şamı Kilim

Pandır Kilim

Koca-Goca Kilim

Kara Zili-Gara Sili

Meldin-Mendil

Yük Perdesi

Arkalaç

Namazlık

Minder

Heybe

Torba

Çuval

Helvacı Kilimi’nin coğrafi işaret tescili ile birlikte, bu geleneksel el sanatı hem korunacak hem de Aliağa’nın kültürel mirası olarak geleceğe taşınacak.